Tips om emoties te beschrijven

Bij het beschrijven van emoties komt een bekend schrijfdogma om de hoek kijken: show, don’t tell. Lees hier waarom dat dogma in dit geval meer regel dan tip is.

Emoties beschrijven is een struikelblok voor veel startende en zelfs gevorderde schrijvers. Als je aan de lezer duidelijk wilt maken wat een personage voelt, is de neiging groot dit op directe wijze te doen. ‘Ze voelt zich verdrietig’, of: ‘Hij keek boos uit zijn ogen’.

Maar een lezer voelt daar niks bij. Pas als je laat zien wat de betreffende emotie met het personage doet, kan de lezer zich er iets bij voorstellen. Dat zet de schrijver voor een uitdaging, want hoe breng je zoiets realistisch over?

Ken je personages

Je kunt een emotie pas beschrijven als je weet hoe het personage zal reageren op die emotie. We weten allemaal dat je rood aanloopt als je boos wordt, maar de ene zal met haar armen gaan zwaaien, terwijl de andere stilletjes zal wachten tot de bom barst. Schrijf dus nog voordat je aan het verhaal begint je personages tot in detail uit, zodat je kunt voorspellen hoe ze zullen reageren.

Leef je in

Gedrag voorspellen is één kant van de medaille. De andere is weten wat een emotie intern met je doet. Dat kun je pas weten als je voelt wat jouw personage voelt. Probeer dus eerst te weten te komen wat jouw personage denkt. Ga vervolgens na waarom zij dat denkt, of die gedachten pijnlijk zijn of juist verhelderend. Probeer dat te voelen, met behulp van herinneringen uit je eigen leven, en schrijf het dan op.

Doe inspiratie op

Als je een emotie wilt beschrijven die je zelf nooit ervaren hebt (niet iedereen is bijvoorbeeld wel eens letterlijk doodsbang geweest) kijk dan naar anderen. Speelfilms of series zijn in dit geval goede inspiratiebronnen, hoewel je natuurlijk niet in elke film een realistisch beeld voorgeschoteld krijgt. Een simpel voorbeeld is het kijken van een horrorfilm. Hoe reageer jij als je bang bent? Waarom? Verplaats die emotie in de gedachtegang van je personage en je zult zien dat je de scène binnen een mum van tijd klaar hebt.

Opdracht

Stephanie Ruitenbeek schrijft op schrijversblog iMazedBlog twee oefeningen die nuttig zijn als je vast zit met het beschrijven van een emotie. Lees ze hieronder of neem eens een kijkje op de blog:

1. Kies een emotie. Schrijf deze bovenaan een pagina en beschrijf hem. Denk aan de volgende vragen.

  • Wat doet deze emotie met mij of een persoon?
  • Wat is de oorzaak van deze emotie?
  • Wat kunnen de gevolgen zijn?
  • Hoe kan iemand reageren?
  • Wat doe ik bij deze emotie?
  • Wat is de inhoud van deze emotie?
  • Wat doet het met mijn personage?

2. Zet muziek op, kijk een film of denk ergens aan en beschrijf wat je voelt. Probeer al je gevoelens tot in detail te omschrijven, zonder dat je de emotie benoemt.

Bron: Schrijvenonline

Acht tips om uitgevers te benaderen

Uitgevers en literair agenten krijgen maandelijks talloze manuscripten binnen van startende auteurs. Eén fout bij het insturen en je manuscript wordt aan de kant gelegd. Met deze tips zal een uitgever of agent zeker aandacht aan jouw manuscript besteden.

 

1. Vind de juiste uitgever

Startende schrijvers weten vaak niet met welke uitgever ze in contact moeten komen. Sommige uitgevers geven bijvoorbeeld geen korte verhalen of poëzie uit, dus als je in die genres schrijft, zul je op zoek moeten gaan. Duik de bibliotheek in en zoek boeken op in het genre waar jij ook in schrijft. Kijk bij welke uitgever zij zijn gepubliceerd. Zo kun je voorkomen dat je bijvoorbeeld een non-fictie manuscript instuurt aan een uitgever van fictie.

2. Stuur een begeleidende brief mee

Als een uitgever of literair agent een manuscript binnenkrijgt zonder enige vorm van uitleg, kun je ervan uitgaan dat ze het niet zullen lezen. Stuur daarom een begeleidende brief mee. Wees daarin helder en beknopt, een redacteur zit immers niet te wachten op een uitleg van het hele schrijfproces. Wees vriendelijk en verwijs naar het bijgeleverde manuscript zonder er te veel over uit te wijden. En let op: maak geen spelfouten in de brief!

3. Stuur een synopsis mee

Niet minder belangrijk is het meesturen van een synopsis. Dit is een beknopt overzicht van jouw verhaal en is vaak de eerste indruk die een redacteur krijgt van jouw werk. De synopsis is als het ware een pitch; als je de redacteur ermee overtuigt, ben je er vrijwel zeker van dat hij het manuscript gaat lezen. Maak je synopsis overigens niet langer dan twee A4tjes, de redacteur heeft immers een heel manuscript voor de boeg. Lees hier hoe je een goede synopsis van je verhaal kunt schrijven.

4. Stuur niet meer dan één verhaal tegelijkertijd in

Deze tip geldt met name voor schrijvers die een roman insturen. Uitgevers en literair agenten moeten veel manuscripten doornemen en zullen niet verder lezen als ze het eerste verhaal niks vinden. Bespaar jezelf dus de moeite (en de kosten) en stuur één verhaal per keer in. Zo kun je ook alle aandacht op dat ene verhaal focussen om het zo goed mogelijk te maken.

5. Stuur geen eerder gepubliceerd werk in

Sommige uitgevers of websites geven werk uit dat eerder gepubliceerd is, maar het komt niet vaak voor. Uitgevers willen met iets nieuws komen, iets dat het publiek nog niet eerder gezien heeft. Stuur dus niet een oud manuscript in dat vroeger bij een andere uitgever onder is gebracht, maar schrijf nieuw materiaal.

6. Word niet boos op de uitgever/agent

Niet iedere redacteur ziet even vlug de waarde van een verhaal in, en sommigen maken ook fouten, maar uiteindelijk zijn zij wel degenen die opgeleid zijn voor het werk dat ze doen. Probeer dus geen discussie aan te gaan als je een afwijzing binnenkrijgt, maar lees/luister naar de feedback. Ben je boos op het feit dat je een standaard afwijzing per mail hebt ontvangen, bedenk dan dat de meeste uitgevers het te druk hebben om iedereen die ze afwijzen een persoonlijke mail of brief te sturen. Lukt het niet bij een uitgever, bedank ze dan voor de moeite en kijk verder.

7. Houd uitgevers op de hoogte

Word je gekozen door een uitgever, vergeet dan niet de overige uitgevers naar wie je jouw manuscript hebt gestuurd op de hoogte te stellen. Zo voorkom je dat een redacteur tijd verspilt aan een verhaal dat al vergeven is. Laat dus ook op voorhand weten dat jouw verhaal bij andere uitgevers ligt, zodat daar rekening mee gehouden kan worden.

8. Heb geduld

Dit is misschien wel de belangrijkste tip bij het insturen van een manuscript. Vergeet niet dat veel bekende schrijvers talloze keren hun manuscript hebben ingestuurd voordat ze werden geaccepteerd. Heb dus geduld en blijf insturen nadat je de feedback van afwijzingen hebt verwerkt. Lukt het bij de ene uitgeverij niet, dan zijn er altijd nog vele andere die misschien wel staan te popelen om jouw verhaal te publiceren.

Tips voor het schrijven van een synopsis

Als je jouw verhaal aanbiedt aan een uitgever of literair agent, hoort er een synopsis bij, een kort overzicht van jouw verhaal. Moet dat in vijf regels, of vijf pagina’s? En welke punten van een verhaal moet je benoemen? Schrijven Online biedt enkele tips voor het schrijven van een synopsis.

De synopsis is het eerste waar een redacteur of uitgever naar kijkt nadat hij of zij jouw begeleidende brief heeft gelezen. Het is dus de eerste indruk van jouw boek. Als je met de synopsis ervoor kan zorgen dat de redacteur of agent door wil lezen, dan ben je een stap dichterbij publicatie.

Schrijf de synopsis in de derde persoon, in tegenwoordige tijd en vertel het hele verhaal – zelfs het einde. De volgende punten zijn belangrijk om in de synopsis te beschrijven:

  • Waar gaat het verhaal over?
  • Wie is/zijn de hoofdpersonage(s) en wat zijn hun karaktereigenschappen?
  • Wat is het conflict? Wat staat hen in de weg?
  • Wat is de drijfveer van de personages?
  • Wat is de setting van het verhaal? Zo nodig met voorbeeld.

Beslis ook of je een fragment van een dialoog toevoegt. Dit is, mits toepasselijk, zowel een voorbeeld van jouw schrijfstijl en de sfeer van het verhaal als een manier om de synopsis aantrekkelijk te maken. Gebruik ook kortere zinnen tijdens spannende stukken van de synopsis, zoals het einde.

Zorg ervoor dat jouw synopsis niet langer dan twee A4tjes is. Hoewel het lastig is om een 200 paginatellend manuscript samen te vatten in maar twee bladzijdes, is het te doen als je voor jezelf duidelijk maakt wat de grote lijnen van het verhaal zijn. Laat onnodige details weg en laat sommige plotlijnen open om de interesse van de redacteur of agent te wekken. Eén alinea per hoofdstuk is over het algemeen genoeg.

Door: Reinoud Schaatsbergen

Bron: Schrijvenonline Tips